Çocukların uykuya dalmasını neler engelliyor?

Çocuğunuzun bebeklikten çıkmasının ardından uyku sorununun sona erdiğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Gerçek şu ki, her çocuğun gözlerini kapatmak için farklı farklı sorunları olabilir.

Anne ve babalar çocukları okul çağına geldiğinde gece uyku sorununun biteceğine inanmak ister. Ancak Oxford Üniversitesi uzmanları, okul çağındaki çocukların en az dörtte birinin uykuya dalma sorunu olduğuna dikkat çekiyor. Çocuklar yaşlarına bağlı olarak 9 saatten fazla uyumazlarsa huysuz olmanın ötesinde agresif de oluyorlar. Ayrıca uykusunu alamayan çocuklar, odaklanma ve problem çözmede de sorun yaşıyor. Belki hepsinden önemlisi büyüme hormonunun düzenli uyku ile ortaya çıkması. O nedenle yaşı kaç olursa olsun çocuklarınızın düzenli uyku alması gerçekten önem taşıyor.

Uyku apnesi ve horlama

Uyku apnesi olan çocuklar geceleri çok kısa süreli de olsa nefes almazlar ve her defasında kısa süreli de olsa açılan gözler, gerekli olan o derin uykunun alınmasını engeller. Son araştırma okul çağındaki çocukların %25'inde hafif de olsa uyku apnesi yaşandığını ortaya koydu. Bunun nedeni genellikle kronik enfeksiyonlardır. Uyku apnesi olan çocuklar genellikle gürültülü bir şekilde nefes alırlar ya da horlarlar. Uyku apnesi olan çocuğun göğsü düzensiz inip kalkar ya da başı daha fazla hava alabilmek için geriye doğru atılmış olur. Uyku apnesi teşhisini kesinleştirmenin tek yolu doktora başvurmaktır. Çözüm ise ya geniz etinin alınması ya da çocuğunuzun fazla kilolarını vermesini sağlamaktır. Sinüsler için uygulanacak tedavi de işe yarayacaktır.

Anksiyete

Çocukların işlerini kaybetme gibi endişeleri tabii ki yoktur, ancak okul yaşındakilerin kendilerine has endişeleri vardır. Okulda popüler olmama, bir sınavdan kötü not alma ve hatta anne ve babasını hayal kırıklığına uğratma, bu endişeler arasında sayılabilir. Gerçek hayata ilişkin hırsızlık ve yangın gibi olasılıklar da onların uyuyamamasına neden olabilir. Ayrıca anne ve babalarıyla birlikte uyumaya alışık olan çocuklar, yalnız yatmaya başladıklarında da endişe yaşayabilirler. Bunu tespit etmenin aslında birkaç yolu var. Çocuğunuz yorulmuştur ancak bir türlü gözlerini kapatmaz, yatma zamanında bir anda karnı ağrımaya başlar, odanın ışıkları kapanmadan önce bir bardak su ister ya da son kez sarılmak isterse anksiyete olduğundan endişe edilmeli. Böylesi bir durumda çocuğunuzu yargılamamaya çalışın. Aksine endişelerini yazması konusunda onu cesaretlendirin. Uzmanlar, yazmanın, endişelerin ortaya çıkmasına yardımcı olduğuna ve uyku zamanı yatağa taşınmamasına yardımcı olduğuna dikkat çekiyor. Eğer endişe sorunu devam ederse tabii ki doktora başvurulmalı.

Az spor, fazla bilgisayar

Aktif çocuklar rahat uyumaya eğilimlidirler. Yapılan araştırmalar her bir saatlik etkinliğin, çocukların 3 dakika daha fazla uyumasına neden olduğunu ortaya koyuyor. Bunun nedeni olarak, egzersiz yapmanın beyinde uykuyu ve rahatlamayı sağlayan kimyasalları tetikliyor olması. Ancak yatma saati öncesinde bilgisayarla oynamak uyku sorunu yaratabilir. Bunun nedeni ise ekranın parlaklığının doğal uyku ve uyanıklık döngüsünü bozması. Çocuğunuz yatmadan önce uzun süre televizyon seyrediyor ya da sürekli bilgisayar izliyorsa, bu büyük olasılıkla uyku bozukluğu yaratacaktır. Bunu engelleyerek ve çocuğunuzun gün içinde herhangi bir spor branşı ile ilgilenmesini teşvik ederek sorunu en aza indirebilirsiniz. Uzmanlar, uykudan en az 30 dakika önce elektronik cihazlarla ilişkinin kesilmesini öneriyor.

Gece ortasında uyanmak

Mide bulantısı ya da ağrıyan kas gibi herhangi bir fiziksel sorun çocuğunuzu uykusunda uyandırabilir. Ancak en çok görülen neden alerji, astım ve reflü'dür. Astım ve alerjisi olan çocuklar gün boyunca sorun yaşamasalar da, hava yollarındaki şişkinliğin artması nedeniyle akşamları sorun yaşayabilir. Bu arada yatmak reflüyü tetikleyebilir. Alerji, astım ya da reflü var ise, uykuda öksürebilir, hırıltılı nefes alabilir ya da sabahları şişmiş gözler ve akan bir burunla uyanabilir. Çocuklarınızı gece uykusunda kontrol etmeli ve en kısa sürede doktorunuza başvurmalısınız.

Uykuda yürümek

Araştırmacılar okul çağındaki çocukların %20 oranında uykuda yürüdüğüne dikkat çekiyor. Bunun nedeni, beynin uykuya geçiş sürecinde yaşanan bir eksikliktir, ancak bu arada vücut hareket edebilir konumda kalır. Genel olarak uykuda yürümek, uykunun ilk birkaç saatinde gerçekleşir. Bu sürede çocuğunuzu güvende tutmanız gerekli. Önündeki oyuncakları ya da düşmesine neden olabilecek eşyaları önünde mutlaka alın. Çocuğunuzu uykuda yürürken yakalarsanız, sakin şekilde onu yatağa yönlendirmeye çalışın. Uyandırmaya çalışabilirsiniz ancak genellikle bu çok zordur.

Hareketli bacaklar sendromu

Çocuğunuz uyumaya çalışırken, bacaklarında bir karıncalanma hisseder ve bu nedenle bacaklarını hareket ettirir. Aynı şekilde uykuda ise çocuğunuz bacaklarını aniden kendisine çekebilir ya da tekne atabilir. Bu her iki sorun demir, folik asit ya da beyinde bulunan bir kimyasal olan dopamin eksinliğine bağlıdır. Çocuğunuzun kanındaki demir ve folik asit düzeyini ölçtürün. Eğer değerler düşük ise takviye gerekebilir. Şiddetli olmayan durumlarda ise bacaklara uygulanacak masaj ya da uyku öncesi termofor uygulaması işe yarayacaktır.

İyi bir uyku, yatma vaktinden saatler önce başlar

Yatmadan bir kaç saat önce kafeinden uzak durun. Çocuklar tabii ki kahve içmezler ancak çikolata ve diğer meşrubatlar da kafein içermektedir. Eğer çocuğunuz hassas ise, öğle yemeğinden sonra tüm kafein kaynaklarını kesmelisiniz.

Yatma ve kalkma saatlerini belirlemek gerekli. Çocukların çoğu, yatma saatinin haftada bir kez aşılması halinde sorun yaşamaz. Ancak bu birden fazla olursa başınız belada olacaktır.

Cep telefonu kullanımını sınırlayın. Yetişkinler için yapılan bir araştırmada, uykuya geçmeden önceki üç saatte radyo dalgalarına maruz kalınırsa, vücut hasar gören hücreleri onarmak için çalışacağından derin uykuya geçiş süresinin kısaldığı ortaya çıktı. Bu nedenle çocuklarınızın akşamın ilk saatlerinde cep telefonu kullanmasına sınırlama getirilmesi gerekiyor.

Yatmadan önce çocuklarınızın korku filmi izlemesine izin vermeyin. Bu tür filmler sadece uykuyu kaçırma etkisi yapmaz, aynı zamanda çocuklarınızın kabus görmesine, gizli endişelerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.