Çocukların huysuz davranışlarında ailelerin payı

Sakin, nazik ve iyi huylu olan çocuğunuz, aniden bambaşka birisine dönüşebilir. Aslında çocuğunuzun bir anda huysuz, aşırı duygusal ve memnuniyetsiz olması asla planlamadığınız bir şey. Acaba anne ya da babaların yaptığı bir hata mı çocukları böyle dönüştürdü? Bu soruya "evet" yanıtı vermek yüksek bir olasılık...

Annelerin çocuklarını eğitirken hata yapmış olabileceği konusu tabii ki hassas bir konu. Ancak zaman zaman bu olası hatalar gündeme getirilmeli. Çocukların huylarında yaşanan olumsuz değişikliklerin annelerin davranışlarından kaynaklanmış olabileceğine dikkat çekmek gerekiyor.

Peki annelerin çocuklarının huysuz bir karakter geliştirmesine neden olan hataları neler olabilir?

Çocuklar sürekli olarak ödüllendirilmek ister ve bunun için sıklıkla mızmızlanırlar. Aslında mızmızlandığı o şekeri ona vermek çok kolay. İstediği her şeyi ona verirseniz, çocuğunuz huysuz davranış sergilediğinde her istediğinin kabul edilebilir olduğunu düşünmeye başlayacaktır. Davranışının karşılığında onu ödüllendirildiğini, istediğini elde ettiğini düşüneceği için, çocuğunuza bu davranışların "iyi" bir şey olduğunu da öğretiyor olacaksınız. Bundan böyle her kurabiye istediğinde huysuzlanacak, araç koltuğundan kalkmak istediğinde mızmızlanmaya devam edecektir... Süregelen huysuz davranışlar, çocuğunuza ödül kavramıyla sizi kontrol etmeyi pekiştirir; sorun gün geçtikçe büyüyecektir. Artık sürekli huysuz davranışlar sergileyen bir çocuğunuz olmuştur!

Annelerin çocuklarını eğitirken yaptıkları bir diğer hata da, faaliyetleri asla rutin hale getirmemek. Çocukların her şeye çabuk adapte olacağı düşünülür, ancak bu çok da düşünüldüğü gibi değildir. Eğer çocuğunuz gün içinde belirsizlikler yaşarsa ne yapacağını şaşıracaktır. Öğle uykusuna yatacak mı? Sokakta ya da bahçede oyun oynayacak mı? Akşam yemeğini banyo öncesi mi yoksa sonrası mı yiyecek? Yatmadan önce hikaye mi okunacak yoksa sadece bir öpücük mü alacak? Bu soruların yanıtları tam olarak bilinmiyorsa, yani belirsizlik varsa o zaman çocuğunuz da nasıl davranacağını şaşıracaktır. Tıpkı yetişkinler gibi çocuklar da hayatlarının düzenli ve belirli rutinlere sahip olmasını isterler.

Eğer zaman ayırmaz ve çocuğunuzun olumsuz davranışıyla ilgilenmezseniz, çocuğunuz sadece izleyen birileri olduğunda kurallara uyması gerektiği mesajını alacaktır. Yemek pişirdiğiniz, mesaj yazdığınız, konuştuğunuz ya da internette bir şeyler aradığınız için çocuğunuzun olumsuz davranışına tepki vermediğiniz oldu mu? Gerekiyorsa ocağın altını kapatarak, telefon konuşmanızı bitirerek çocuğunuzla mutlaka ilgilenmelisiniz. Çocuğunuzun özel günleri ya da hastalık gibi durumlar için bazı şeyler yeniden düzenlenebilir, ancak günlük planlama mutlaka yapılmalıdır.

Annelerin çocuklarıyla ne kadar zaman geçirdiği tabii ki önemli. Ancak "kaliteli" zaman geçirmek de büyük öneme sahip, hatta belirleyici konumda. Modern çağda bu zamanı yaratmak zor olabilir ama mutlaka yapılmalıdır.

Çocuğunuzun göz seviyesine kadar eğilin ve ona gününün nasıl geçtiğini sorun. Her vakit bulduğunuzda ona sarılın. Çocuğunuzun yapmaktan hoşlandığı etkinliklere ilişkin küçük sorular sorun. "Bugün kamyonunla oynadın mı?", "Okula giderken kedi gördün mü?" ya da "Bugün okulda sandviç yedin mi?" gibi sorular iletişimin yolunu açacaktır. Eğer onu dinlemeye ve iletişim kurmaya zaman ayırırsanız, küçük bir çocuğun ne kadar anlayışlı ve iletişime açık olduğunu göreceksiniz.

Yapılabilecek bir başka hata ise, çocuklara ait görevlerin acele ile ve isteksiz yapılması. Acaba çocuğunuzun kahvaltısını yapmasını sağlıyor musunuz? Mümkün olduğu kadar hızlı bir sürede giyinmesi için hemen odasına mı gönderiyorsunuz? Günlük aktiviteleri aceleye getirmek ya da bu aktiviteleri atlamak çocuğunuza, "Seni yetiştirme görevinden hoşlanmıyorum" mesajı verebilir ve bunun farkına dahi varamazsınız. Hele çalışan bir anneyseniz yapacak çok işiniz olduğu kesin. Ancak yine de, çocuğunuzla kısa kısa da olsa konuşmaya zaman ayırın ve ona günlük olanları anlatın. Acele etmeden yapılan o bire bir sohbet, çocuğunuzun size yardımcı olmasını da sağlayacaktır.

Sıkça rastlanan son yanlış ise, annelerin disiplin konusunda istikrarı sağlayamaması. Eğer evde kurallar konuluyorsa, bu kurallara uyulmadığında mutlaka yaptırımı olmalı. Eğer çocuğunuz oraya buraya vuruyor ya da durmadan çığlık atıyorsa her bir ayrı olumsuz davranışlarını sürdürmesine izin vermek sadece ona zarar verecektir.