Çocuğunuzun endişeli olduğunu nasıl anlarsınız?
Anne ve babalar çocuklarının vesveselerini ve endişelerini bilirler. Bunun çünkü çok belirgin işaretleri vardır. Çocuklarınız korkularını ve endişelerini size genellikle anlatırlar. Bu da onların sürekli olarak korkmalarını engeller. Ancak ne yazık ki çocuklardaki endişenin anlaşılması her zaman bu kadar kolay olmuyor.
Bazı çocuklar endişelerini ve korkularını doğrudan anne ve babalarına söylemezler. Hatta bu korkularını göstermezler. Hal böyle olunca anne ve babaların çocuklarının endişelerini farketmeme olasılığı ortaya çıkabilir. Çocukların endişeleri ve korkuları olduğunu ortaya koyan, ancak genellikle farkedilmeyen bu işaretleri sıralamak mümkün:
Fiziksel göstergeler:
Endişe her zaman zihinlerde değil, kimi zaman vücutta da kendisini gösterir. Örneğin çocuğunuz haftalarca tuvalete gitmeyebilir ve kabızlık çekebilir. Üstelik bunun için doktora dahi gidebilirsiniz ancak bunun tıbbi bir gerekçesi ortaya çıkmaz. Bir başka gösterge ise çocuğunuzun sürekli olarak karnının ağrımasıdır. Hatta sık sık kusma hissi gelişebilir. Yine doktora götürürsünüz ancak bir sonuç çıkmaz. Kısacası endişe sadece çocuğunuzun zihninde değil, vücudunda da bazı ipuçlarına neden olabilir.
Okula gitmeyi istememek:
Okula gitmeyi ve arkadaşlarıyla oynamayı çok seven, üstelik iyi notlar alan çocuğunuzda bir anda bunlara karşı bir isteksizlik gelişebilir. Hatta çocuğunuzu okul servisine dahi bindiremez duruma gelebilirsiniz. Kendilerini iyi hissetmediklerini söylerler. Karınları ağrır. Kusacak gibi olduklarını anlatırlar. Bunun üzerine okula göndermezsiniz ancak kısa süre içinde eski hallerine döndüklerini görürsünüz. Öğretmeni ile konuşursunuz ve her şeyin yolunda olduğu yanıtını alırsınız. Ancak hafta sonları hiç böyle sorunlar yaşamazsınız. Çocuğunuz tamamen sağlıklıdır. Ancak Pazar akşamı geldiğinde her şey yeniden başlar.
Öfke:
Öfke aslında biraz yanıltıcı olabilir. Çünkü çocuklarınız pek çok neden için öfkelenebilir. Kendilerini düzenli tutmakta sorun yaşayabilirler. "Hayır" yanıtını kabul etmekte zorlanabilirler. Ancak diğer bileşenlerle birlikte sıkça görülmeye başlanan öfkenin nedeni endişe olabilir. Eğer çocuğunuz endişelerini çok derinlerde biriktirirlerse, bunu ortaya çıkarmanın tek yolu gösterdikleri öfke olabilir. Okuldan eve gelirler ve öfke patlaması yaşarlar. Yatma zamanı da yine öfke ve direniş zamanına dönüşebilir. Çocuğunuzun ne zaman ve neden öfkelendiğine dikkat edin. Bu, gerçek nedeni bulmanız için kullanılacak anahtar olabilir.
Aktivitelerden kaçmak:
Çocuğunuz arkadaşlarıyla futbol oynamaktan hoşlanırken, hiçbir neden yokken onları reddetmeye başlayabilir. Yüzme kursuna gitmek isteyebilir ancak ilk dersten sonra çocuğunuzu kursa bir daha götüremezsiniz. Çocuğunuz her zaman evde oturmak ister ve sizinle dahi restorana ya da alış verişe gitmeyi reddeder. Bir çocuk daha önce hoşlandığı şeyleri yapmayı reddetmeye başlarsa, bunun nedenini araştırmakta fayda var. Bu çocuğunuzun artık futbol oynamayı ya da yüzme kursuna gitmeyi sevmediği anlamana gelebileceği gibi, çok daha farklı bir neden de ortaya çıkabilir.
Ritüeller rutinlere karşı:
Çocuğunuz yatmadan önce tüm peluş oyuncaklarını sıraya koyuyor olabilir. Ona yatmadan önce birçok kez "seni seviyorum" demeniz gerekebilir. Anne ve babalar aslında ritüeller ile rutin faaliyetleri sıkça birbirine karıştırır. Rutin faaliyetler aslında rahatlatıcı ve düzenlidirler. Ritüeller ise daha katıdır ve düzgün şekilde yerine getirilmezlerse mutlaka yeniden yapılmaları gereklidir. Rutinlerin çocukların hayatında sağlıklı bir yeri varken, ritüeller endişe kaynağıdır.
Çocuklarda endişe kesinlikle tedavi edilebilir bir durumdur. Çocuklar ne kadar erken yardım alırsa sorunun ortadan kalkma olasılığı o kadar artacaktır. Eğer çocuğunuzun bir endişe yaşadığına ilişkin işaret hissederseniz mutlaka bir profesyonel destek arayın. Bunun asla zararını görmeyeceksiniz.
Çocuğunuzun endişeli olduğunu nasıl anlarsınız?