Ateşte Evde Neler Yapmalı?

KIYAFETLERİ ÇIKAR: Çocuğun üzerindeki gereksiz kıyafetleri çıkartın. Ateşli çocuğa çok az kıyafet giydirin ve üzerini örtmeyin.

ORTAMI SERİN TUT: Evi ve çocuğun odasını rahatsızlık vermeyecek derecede serin tutun. Gerekirse klima çalıştırın, camları açın ya da fan kullanın.

ILIK DUŞ YAPTIR: Çocuğu küvete sokup ılık suyla duş yaptırın ya ılık suyla ıslatılmış bir süngerle vücudunu silin. Ilık suyla yapılan duş ya da süngerle vücudu silme işlemi 30-45 dakika içinde genellikle ateşi 1-2 derece düşürür.

DURUMUNU TAKİP ET: Her 2-4 saatte çocuğun ateşini ölçüp bir yere not edin. Eğer ateşi çok yüksekse (40° C üzeri) 20 dakika gibi daha sık aralıklarla ölçün. Ateşli çocuğun uyumak istemesi ve bazen titremesi normaldir. Vücut enfeksiyonla savaşırken uyku iyileşme sürecine yardımcı olur. Yine titreme, enfeksiyonla mücadele etmek isteyen vücudun kendi ısısını yükseltmek için başvurduğu bir yöntemdir. Ancak aşağıda verilen “Ateşte Hangi Durumlarda Doktora Gitmeli?” bölümündeki belirtilere dikkat edin ve o durumlarda doktora başvurun.

MAKUL AKTİVİTEYE İZİN VER: Ateşli olduğu durumda, keyfi yerindeyse onu odasında ve yatağında olmaya zorlamayın. Evde dolaşarak normal aktivitelerini yapabilir, oyun oynayabilir. Sadece koşup, kendini aşırı yormasına ve terlemesine izin vermeyin.

UZAK TUT: Eğer ateş su çiçeği ve grip gibi bulaşıcı bir hastalıktan kaynaklanıyorsa çocuğunuzu okula göndermeyin. Diğer çocuklardan, yaşlılardan, hamilelerden ve rahatsızlık sebebiyle bağışıklık sistemi düşük insanlardan uzak tutun.

GEREKİRSE İLAÇ VER: Çocuk ateşten dolayı çok rahatsız oluyorsa, uyuyamıyorsa, çok huzursuzlanıyorsa ateşin vücutta yarattığı olumsuz etkiyi geçici olarak hafifletmek için ilaç verilebilir. Ancak bu yazıda uzun uzun anlattığım üzere ilaç, ateşte bir tedavi yöntemiymiş gibi düşünülmemelidir. Ateşi yaratan rahatsızlığa bakılmalı ve o rahatsızlık tedavi edilmelidir. Ateş düşürücü ilaçlar geçici bir rahatlık verir. Mutlaka kullanmanız gerektiğini düşündüğünüzde, sadece doktorun önerdiği ilacı, önerilen dozda ve önerilen sıklıkta verin.

Ateşte Hangi Durumlarda Doktora Danışmalı?

3 AYDAN KÜÇÜK BEBEKSE: Ufak bebeklerin bağışıklık mekanizması kuvvetli olmadığı için ateşi 38° C üzerindeyse (Çocuklarda 40° C üzerindeyse)

NEFES SORUNLARI VARSA: Hızlı soluk alıp veriyorsa (3 aydan küçük çocuklarda dakikada 40'ın üzerinde ve 3 aydan büyük çocuklarda 30'un üzerinde), nefes almada zorlanıyorsa, hırıltılı nefes alıyorsa

BAŞKA BELİRTİLER EŞLİK EDİYORSA: Kulak ağrısı, sinüslerde ağrı, boyunda ağrı ve tutulma, baş ağrısı, tekrarlayan ishal, kusma ve vücutta döküntü varsa, her zamankinden farklı huysuzluk, sürekli uyku hali, kafa karışıklığı varsa

SUSUZ KALDIYSA: 8 saat boyunca tuvalete çıkmazsa (ya da bezi ıslanmazsa), ağlarken gözyaşı gelmiyorsa, gözleri çukurlaşmışsa, ağzı kuruyorsa doktoru arayın.

ÜZERİNİ SIKICA ÖRTME/GİYDİRME: Bazı ateşli hastalarda titreme nöbeti gelebilir. Aileler titreyen çocuğun üşüdüğünü düşünerek daha sıkı giydirmeye, üzerini örtmeye çalışabilirler. Oysa ateşli çocuk üşümez. Vücut sadece titreme yoluyla ısısını yükseltip, enfeksiyonla savaşmaya çalışıyordur. Isıyı düzenleme işi vücuda bırakılmalıdır.

SOĞUK DUŞ YAPTIRMA: Genel kanının tam tersine ateşli çocuğa soğuk suyla duş aldırılmamalıdır. Soğuk su titremeye yol açıp ateşi daha da yükseltebilir. Bazı durumlarda havaleyi tetikleyebilir.

ALKOL-KOLONYA-SİRKE KULLANMA: Kimi zaman ateşli çocuğun alnına ıslak bez konulurken, suyun içine sirke ya da alkol ekleme, alnına kolonya sürülme gibi uygulamalar yapılmaktadır. Bunlar tende ilk anda bir ferahlık hissi verir. Aslında bu maddeler damarları ani olarak büzer ve ateş düşer gibi olur. Sonrasında ise damarlar genişler ve ateş daha fazla yükselir. Bu tür uygulamalar özellikle küçük bebeklerde havale riskini arttırır.

YEMEK YEMESİ İÇİN ZORLAMA: Ateşli çocuğun yemek yemek istememesi normaldir. Ne kadar istiyorsa o kadar yemesine izin verilmelidir. Ancak sıvı alımı dikkatle takip edilmeli ve sıvı aldırılmalıdır.

GEREKSİZ İLAÇ KULLANMA:
- Ateş düşürücü: Her türlü ateşte, diğer belirtilere dikkat etmeden hemen ateş düşürücü ilaca sarılmak, vücudun enfeksiyonla savaşma (bağışıklık) sistemine gereksiz yere müdahale edecektir. Oysa ateş çoğunlukla grip gibi basit bir enfeksiyondan kaynaklanır ve vücudun bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışmasıyla ilaç vermeden de en fazla 2-3 günde atlatılır. Ateş düşürücü ilaçlar anlık bir rahatlık vermekle beraber, iyileşme sürecini uzatır. Elbette 4 günden uzun süren ve düşmeyen ateşlerde başka bir nedenin olabileceği düşünülmelidir.
- Antibiyotik: Ülkemizde ateşli hastalıklar söz konusu olduğunda en sık yapılan hata hemen antibiyotik vermektir. Oysa kimi ateş yapan enfeksiyonlar viraldir. Antibiyotiklerse bakterilere karşı etkilidir. Virüslere karşı etkisi yoktur. Ayrıca antibiyotik sıklıkla ve gereksiz yere kullanıldığında vücutta bir tolerans oluşmakta ve gerçekten ihtiyacımız olduğunda işe yaramamaktadır.
- Aspirin: Ülkemizde yine sık kullanılan ateş düşürücü ilaçlardan biri olan aspirin, özellikle 12 yaşından küçük çocuklarda Reye sendromu denilen ve ani karaciğer ve beyin hasarına yok açan bir hastalığa neden olduğu için önerilmez.